EMDR

Naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne schreef ik in mijn vorige column over acuut psychisch trauma met soms heftige stressklachten tot gevolg. Als deze niet na ongeveer vier weken vanzelf afnemen kun je spreken van een PTSS (posttraumatische stressstoornis). Soms is een ervaring, bijvoorbeeld een verkeersongeluk of (seksueel) geweld, te schokkend om in één keer goed opgeslagen te worden in het brein. Het blijft dan in het werkgeheugen (of korte termijn geheugen) ‘rondhangen’, waar het voor overlast zorgt doordat de herinnering veelal gepaard gaat met angst en sterke emoties. Dat uit zich in de vorm van PTSS-klachten zoals nachtmerries, herbelevingen, concentratieproblemen en schrikachtigheid. In dat geval is EMDR wetenschappelijk gezien de beste behandelmethode. Maar wat houdt EMDR eigenlijk in? Dat zal ik in een notendop uitleggen.

Met EMDR activeer je het werkgeheugen, meestal met snelle oogbewegingen die je de client laat maken van links naar rechts, terwijl die bewust de nare herinnering oproept. Omdat het werkgeheugen een beperkte capaciteit heeft en niet alles tegelijk kan, wordt tijdens de snelle oogbewegingen de traumatische herinnering opnieuw opgeslagen in een ander deel van de hersenen. Hierbij verliest de herinnering en de emotionele lading langzamerhand haar kracht. De cliënt kan daarna veel rustiger terugdenken aan de schokkende gebeurtenis, zonder in paniek te raken of overweldigd te worden door emoties.
EMDR werkt relatief snel en heeft vaak een verbluffend resultaat. Maar het is wel belangrijk dat de behandeling volgens een vast protocol en op deskundige wijze wordt uitgevoerd.

Ik had ooit een Koerdische man met een oorlogstrauma in behandeling. Jaren geleden werd hij gedwongen voor het Turkse leger te vechten tegen zijn eigen volk; de Koerden. Hij vertelde: “ik moest schieten op mijn eigen vrienden”. Dit was voor hem buitengewoon traumatisch. Hij voelde zich jarenlang schuldig, had nachtmerries, en wilde niet meer leven. Uiteindelijk kwam hij bij mij in behandeling en begonnen we met EMDR. Tijdens het verwerkingsproces sprong hij aanvankelijk steeds op uit zijn stoel van angst en riep dat hij dit niet aankon. Maar we zetten door, met kleine stappen. Na afloop van de behandeling voelde hij zich enorm opgelucht en beschreef het resultaat zo: “Het is alsof ik nu door een ander venster kijk met een ander, veel mooier uitzicht”. Uit dankbaarheid nodigde hij me uit om bij hem thuis thee te drinken samen met zijn vrouw. Ik heb het niet gedaan maar ben heel blij dat ik hem dankzij EMDR zo goed heb kunnen helpen.