Afscheid

Afscheid

Afscheid nemen; hoe doe je dat? Afscheid nemen hoort bij het leven, we doen het elke dag bij allerlei gelegenheden. Soms bewust, maar vaak ook onbewust, soms vrijwillig en soms juist min of meer gedwongen. In dat laatste geval is het afscheid veelal schrijnender.  

Het meest indrukwekkend vind ik het definitieve afscheid van dierbaren, van vrienden en familie. Te weten dat je hen nooit meer zult zien maakt het heel intens. Gelukkig is niet  ieder afscheid zo definitief, maar meestal wel memorabel of ontroerend. Ik kan me nog goed herinneren dat de tranen over mijn wangen stroomden toen ik voor het eerst mijn zoon Daan (toen nog Daantje, net vijf jaar oud) uitzwaaide bij zijn eerste schoolreisje. Zo’n klein jochie in zo’n grote bus. En later toen hij als tiener voor het eerst alleen met zijn vrienden een verre reis ging maken; zomaar vier weken weg zonder mij. Ik bracht hem naar de trein en het begon al op het perron. “Niet huilen mam”, zei hij, terwijl ik mijn tranen weg slikte. 
Een jaar geleden schreef ik hier over het afscheid van mijn ouwe trouwe Renault Kangoo. Ik was ontroostbaar. Dus, zoals ik zei, afscheid nemen hoort bij het leven en we doen het zo vaak. Maar hoe maak je het dragelijk? Wat helpt is een ritueel uitvoeren; boeken vol zijn daarover geschreven. We steken een kaarsje aan voor overledenen, we geven een cadeautje mee aan reizigers, we zorgen bij een afscheid voor een gezamenlijke maaltijd en heffen het glas. Het geeft troost. Wat ook helpt bij het verwerken van verlies en bij het krijgen van vertrouwen dat nodig is om los te laten, is een gevoel van dankbaarheid voor wat er is of was, zo blijkt uit de vakliteratuur voor psychologen. 

Met deze column neem ik afscheid, het is mijn laatste. Na vijf jaar schrijven voor De Uitgeester en UitgeestOnline, en na 60 columns waarin ik lief en leed heb gedeeld, ga ik stoppen. Mijn afscheidsritueel is het schrijven van dit stukje dat, hoe kan het anders, over afscheid gaat. Ik ben dankbaar voor de leuke en lieve reacties die ik kreeg van lezers; het was bemoedigend. Er zijn nog veel meer onderwerpen waarover ik had willen schrijven, maar aan alles komt een eind. En na het afsluiten van een hoofdstuk ontstaat er weer ruimte voor iets nieuws. 
Lieve lezers, het ga jullie allemaal goed!

Marjolein Geldermans
(psycholoog)