Lekker somberen

25 januari, 2023 - Uitgeest

Waarom moeten we altijd positief denken en overal een uitdaging in zien?
Marjolein Geldermans pleit, als psycholoog, voor realisme en nu en dan een beetje sikkeneuren in deze grijze wintermaanden. Lees erover in haar column:

Marjolein Geldermans, psycholoog
Marjolein Geldermans, psycholoog

Ik schrijf al jaren columns voor onze dorpskrant, maar vanaf nu mag ik voor de Uitgeester schrijven vanuit mijn vak; namelijk dat van psycholoog. En zoals de trouwe lezers wellicht weten ben ik een fan van de positieve psychologie, waarbij de focus ligt op mogelijkheden en op het glas dat half vol is. Van mezelf ben ik een grote optimist. Maar soms, zoals nu op een buitengewoon grijze natte zaterdagmiddag, breng ik dat niet op en heb ik meer zin om een beetje te sikkeneuren. 
Hoe vaak horen we niet: “je moet positief denken”, maar inmiddels is dat een beetje een cliché geworden. Net als het ‘omdenken’, dat tot een soort kunst verheven wordt en waarbij je niet meer mag spreken over problemen maar alleen over “uitdagingen’. Tuurlijk is het mooi om kansen te zien bij moeilijkheden, of pluspunten bij narigheid, maar we moeten het niet overdrijven. Misschien een beetje vreemd om te horen van een psycholoog. Ik hielp mijn cliënten op mijn werk echter niet met positief denken, maar vooral met ze te leren realistisch te denken. Waardoor reële problemen onder ogen worden gezien en denkbeeldige leeuwen en beren op de weg onschadelijk gemaakt kunnen worden. 

Over uitdagingen gesproken; in de NRC las ik over de enorme ICT problemen bij de belastingdienst door het sterk verouderde digitale systeem. Vervanging van het systeem lukt niet en doorgaan met het oude ook niet. Er worden fouten gemaakt maar de belastingtelefoon is overbelast, dus bellen is onmogelijk. Het is een drama voor burgers en ambtenaren. En wat zegt een politicus? Dat er sprake is van “een samenkomst van uitdagingen”. Dat bedoel ik nou; de meest hopeloze situaties benoemen als uitdagingen of kansen. Flikker op met dat verhullend taalgebruik, denk ik dan in mijn humeurigheid. Zo kun je geen problemen oplossen. 

Ik had ook weleens cliënten in mijn spreekkamer die absoluut niet van plan waren te zoeken naar oplossingen en mogelijkheden om zich wat beter te voelen, maar hun problemen liever koesterden. Voor hen was er de mogelijkheid recepten te bedenken om nog verder in de puree te raken. Dan besef je immers nóg meer wat je vooral niét moet doen om op te knappen. Dus weg met al dat positieve gedoe. Gewoon lekker een beetje somberen. In de volgende column, in februari, geef ik wat tips waarmee succes verzekerd is en deze grijze wintermaanden gewoon grijs blijven. 

Marjolein Geldermans, psycholoog.