"Jongeren zouden betrokken moeten worden bij het klimaatbeleid”

Zaterdag 6 november heeft de grootste klimaatdemonstratie ooit in Nederland plaats gevonden: De klimaatmars in Amsterdam. "Er deden ruim 50.000 mensen mee vanuit verschillende internationale organisaties, waaronder wij," aldus Bart Hemmes. "Het valt op dat er zoveel jongeren meedoen met demonstreren. Onevenredig veel vergeleken de wat oudere mensen, denk aan veertigplussers. Het is goed om te zien dat er bij die jongeren het besef is dat er echt wat aan de hand is met de wereld en dat ze daar iets aan willen doen.” 

Wat is het belang van de demonstraties? 
"Als jongeren willen wij een signaal afgeven aan de overheid waarin we benadrukken dat wij de toekomst zijn en dat de overheid hier iets aan moet doen, want iedereen heeft recht op een leefbare toekomst. Mensen die nog niet geboren zijn hebben zelfs recht op de toekomst en mensen die nog niet kunnen stemmen hebben dat recht ook. Nu zijn jongeren en kinderen afhankelijk van de beslissingen die volwassenen nemen. Het is daarom belangrijk dat juist jongeren actief betrokken worden bij het klimaatbeleid.”

Hoe zou de overheid jongeren actief kunnen betrekken bij het klimaatbeleid?
"Wij denken dat de invoering van duurzaamheidsonderwijs een enorm belangrijke rol zou kunnen spelen. Ons ideaal is dat klimaatverandering een vak op school zou moeten zijn. Kinderen krijgen op die manier de juiste kennis, het besef, ze leren vaardigheden over hoe de crisis opgelost moet worden en wat ze er zelf aan kunnen doen. Zet andere vakken op een tweede plek en geef voorrang aan de klimaatverandering. Het moet toch niet zo zijn dat kinderen dit allemaal zelf moeten uitzoeken en ontwikkelen?”

Vorig jaar deed Youth For Climate in samenwerking met ‘Fridays For Future’ een onderzoek naar de ervaringen van ruim duizend Nederlandse middelbare scholieren over klimaatverandering in het onderwijs. "Zeventig procent gaf aan dat ze niks hebben geleerd over oplossingen van de klimaatverandering op school. Negentig procent gaf aan dat ze dat graag zouden willen. Dat zijn natuurlijk absurde cijfers.” 

Mindset
De klimaatorganisaties voeren niet alleen actie om aandacht te vragen bij de overheid maar ook om de samenleving aan het denken te zetten. ,,We willen de mensen laten voelen dat het tijd is om op te staan. Het is een eerste stap dat steeds meer mensen zich zorgen maken over het klimaat maar de uitvoering is slecht. Je kunt er wel mee bezig zijn maar als je er vervolgens niks aan doet verhelpt het niks. Uiteindelijk moet iedereen als individu op een andere manier gaan leven. Wij zijn deel van de natuur en de natuur niet van ons. Je moet jezelf afvragen hoe erg het is om minder vlees meer te eten, niet meer te vliegen binnen Europa en duurzame kleding te kopen. Stop met het consumeren in de ‘fast fashion industry’. Als je je aan een van deze drie maatregelen houdt, draag je al een steentje bij aan het oplossen van de klimaatverandering. We moeten ons dus aanpassen. Het is een mindset.”

Hoe gaat die ‘mindset’ er dan komen?
"Wij weten natuurlijk ook wel dat het aanpassen niet vanzelf gaat. Sommige dingen kun je als individu gewoon niet veranderen. De overheid moet dus stappen gaan zetten. Kleine maatregelen die makkelijk zouden kunnen worden genomen is het vlees duurder maken dan vegetarisch eten en een belasting invoeren op het vliegen. Het merendeel van de mensen zal altijd voor het goedkopere kiezen. Je vliegt voor een paar tientjes binnen heel Europa en met de trein betaal je honderden euro’s. Het is niet zo gek dat mensen dan voor het vliegtuig kiezen in plaats van de trein.”

Hemmes ziet veel zorgen bij jongeren die twijfelen of de mindset er nog wel gaat komen.
"Ik ken veel jongeren die er echt stress van hebben en er soms zelfs wakker van liggen. Hoe meer je je gaat verdiepen in de klimaatverandering, hoe meer zorgen je je gaat maken. Het is niet te bevatten dat er nu nog steeds mensen zijn die het niet serieus nemen. Ook met weinig kennis moet je je beseffen dat het anders moet. Wat is er nog nodig om te bewijzen dat de manier waarop wij met de wereld omgaan een heel groot probleem is? Kijk naar de overstromingen, de droogtes en het smelten van het ijs. Het coronavirus is ook een gevolg van de manier waarop wij leven. Bij het omkappen van bossen bijvoorbeeld is de kans op het overspringen van virussen van dier op mens een stuk groter. Gaat het besef er pas komen als de natuurrampen nog meer toenemen en er nog meer mensen overlijden? Als we het daarvan laten afhangen zijn we gewoon steeds een stap te laat. Daarom is het belangrijk dat de mensen die er serieus mee bezig zijn van zich laten horen en andere overtuigen.”

Tekst: Joep Kok.