Cirkel van invloed

De gedeeltelijke lockdown is een feit. En de vraag die steeds opkomt is: waar gaat dit naar toe? De verandering die we noodgedwongen doormaken is enorm. Alleen al de wijze van werken, reizen, de beperking in sociale contacten en samen dingen vieren zijn van invloed op onze psychische gezondheid. En we weten niet hoe onze toekomst er uit gaat zien. Onderzoek leert ons dat, als we in staat zijn onze behoeftebevrediging een tijdje uit te stellen, dit tot meer levensvreugde leidt. Maar een te lange periode van onzekerheid en gebrek aan perspectief maakt ongelukkig. Wat kunnen we doen om toch mentaal gezond te blijven en onze veerkracht te behouden? Ik zou vanuit mijn vak van alles kunnen opnoemen, maar dan wordt deze column te lang. Daarom noem ik twee dingen die vooral in de huidige situatie helpend kunnen zijn en die ik ook gebruikte in mijn werk als psycholoog met sombere en oververmoeide cliënten.

Ten eerste het gebruik van de ‘Cirkel van invloed en betrokkenheid’. In de cirkel van betrokkenheid ligt alles waar je je betrokken bij kunt voelen en aandacht aan kunt schenken, maar waar je niet direct invloed op hebt. Zoals bijvoorbeeld de besluiten die onze regering neemt in deze periode, het weer, of de gezondheid van anderen. Binnen de cirkel van betrokkenheid ligt een tweede cirkel: de cirkel van invloed. Hierin bevindt zich alles waar je zelf wél invloed op kunt uitoefenen; zoals je leefstijl en je activiteiten. Als je veel energie steekt in de cirkel van betrokkenheid, dus in zaken die je niet kunt veranderen, door erover te klagen en te mopperen, leidt dit tot onnodige vermoeidheid en gevoelens van machteloosheid. Je kunt je dus beter richten op datgene wat binnen je cirkel van invloed ligt en waar je zelf keuzes in kunt maken. Nu we ons vooral moeten houden aan regels, en er veel niet mag en wel moet, is onze invloed op hoe we willen leven beperkter geworden. Maar wat áltijd binnen je cirkel van invloed ligt is hoe je ergens mee omgaat. Ga je sikkeneurig zitten zijn en klagen over de huidige situatie, of besluit je er het beste van te maken en ga je je richten op wat er wél kan? Vliegen en feesten zit er voorlopig niet in. We moeten het hebben van vriendschappen in klein verband, van de natuur vlakbij, en van eenvoudige dingen waar we energie in willen steken omdat het ons gelukkiger maakt. En zo kom ik op het tweede dat ons mentaal gezond kan houden en dat is dankbaarheid. Ik heb er al eens eerder over geschreven nadat er een onderzoek werd gepubliceerd waaruit blijkt dat dankbaarheid de gezondheid, zowel mentaal als fysiek, bevordert. Dit komt deels door de afgifte van endorfine en dopamine; de zogenaamde ‘gelukshormonen’. Dus tel je zegeningen en wees dankbaar voor de dingen die je anders waarschijnlijk vanzelfsprekend vindt, zoals een lekkere maaltijd op tafel en een dak boven je hoofd. Haal mooie herinneringen op en verheug je op activiteiten of gebeurtenissen waar je blij van wordt, hoe klein ook.

Ik ga morgen naar Rotterdam om coronaproof cursus te geven en daarna mijn zoon te bezoeken die daar woont en werkt. Hij houdt zich strikt aan de regels dus een moeder-zoon knuffel is er niet bij. We doen een afstandelijke elleboogstoot, maar aan zijn lach kan ik zien hoe het met hem gaat. En in plaats van samen uit eten in de stad koken we gezellig bij hem thuis. Daarna zullen we zijn kamer opruimen want mijn zoon is niet goed in dingen weggooien. Ik verheug mij erop mezelf dan weer even moeder te voelen. Het is een korte termijn perspectief maar wel een die mij gelukkig maakt. 

Marjolein Geldermans