Breinstrijd

Ziezo, de kop van 2021 is er af, het is al eind januari. En hoe staat het met de goede voornemens? Meer sporten, gezonder eten, afvallen, aardiger zijn. Vol goede moed beginnen we aan de uitvoering van onze voornemens, maar vaak zitten we binnen de kortste keren weer op de automatische piloot en gaan we door zoals we gewend waren. Ik weet er alles van. Wil graag wat kilo’s kwijt maar ben bourgondisch in hart en nieren, dus ga er maar aan staan.

Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen het nog geen jaar volhouden om goede voornemens in praktijk te brengen. Ik wil niet ontmoedigen; het heeft te maken met de werking van ons brein. Dat bestaat uit verschillende lagen die met elkaar moeten samenwerken maar elk ook hun eigen belang hebben, en daarbij passende signalen afgeven. Kort door de bocht: het onderste deel, de hersenstam, is gericht op wat vertrouwd en gemakkelijk is. Wil vooral alles laten zoals het is. In de middelste laag zit het limbisch systeem, dat is gericht op wat lekker en prettig is. Wil gewoon genieten van de goede dingen van het leven. Het bovenste deel van onze hersenen is de neocortex. Die is gericht op wat verstandig is. Wil planning en discipline. Geen wonder dus dat het lastig is, met al die tegenstrijdigheden, om nieuwe gewoonten aan te leren! En daarbij komt dat we oude en ongewenste gewoonten (bijvoorbeeld taart eten of bier drinken als er iets te vieren valt, en er valt áltijd wel iets te vieren) niet echt kunnen afleren. Dat blijkt uit de hersenwetenschap. Het is als het ware een mentaal programma dat altijd op de achtergrond aanwezig blijft en als je niet uitkijkt heel snel weer actief wordt, vooral bij stress. Je moet je nieuwe gewoonte dus heel grondig automatiseren om de oude geen kans te geven. Maar sowieso blijft het een strijd tussen de verschillende lagen in onze hersenpan. 

Ik vrees trouwens dat bij mij het limbisch systeem het sterkst is. Ik neem dus maar een wijntje. Proost! Op een gezond 2021 voor iedereen, met of zonder goede voornemens! 

Marjolein Geldermans.